W dobie nieustannie rosnącej potrzeby troski o środowisko niezwykle ważnym i bliskim nam terminem jest recykling, czyli dosłownie wprowadzanie czegoś z powrotem do obiegu. Nieraz słyszymy o butelkach, ręcznikach papierowych, czy naczyniach z recyklingu. Jednak można wykorzystać odpady przekształcając je nie tylko w materiały o niewielkiej wartości, ale także w cenne i eleganckie produkty finalne. I tym właśnie jest upcykling.
Co to jest upcykling?
Można by powiedzieć, że upcykling to inna forma recyklingu, polegająca na przetwarzaniu odpadów w taki sposób, by powstały przedmioty o wyższej wartości, niż materiały użyte do wytworzenia tej rzeczy. Może on przybierać przeróżne formy, od tworzenia sztuki, przez ozdoby, po przedmioty codziennego użytku. Upcykling jest nieraz posunięty do takiego ekstremum, że powstają nawet domy z kontenerów, czy wielkich rur gazociągowych.
“Recykling jest słuszny, a upcykling jest modny i słuszny” – Tak 20 lat temu napisali w swojej książce “Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things” McDonough oraz Michael Braungart. Jednak przyjęło się, że historia upcyklingu jest jeszcze niemal dekadę dłuższa. Pierwszy raz tego terminu użył architekt Reiner Pilz w roku 1994 w artykule, gdzie opisywał, w jaki sposób wykorzystuje bardzo ograniczone materiały. Co ciekawe, sam recykling nazwał tam “down cyclingiem”, uważając, że musimy wykorzystywać odpady, nadając im wartość wyższą, a nie niższą, gdyż jest to zbędną stratą.
Co możecie zrobić w domu w ramach upcyklingu?
Upcykling w praktyce jest świetną sprawą nie tylko dla fanów DIY. Majsterkując ze starymi przedmiotami, można stworzyć naprawdę ładne i użyteczne meble, czy elementy wystroju. Oto parę pomysłów na produkty z upcyklingu:
- półka z palet,
- wielorazowa torba na zakupy ze starych firanek,
- doniczki ze słoików,
- świeczniki ze słoików,
- karmnik dla ptaków ze starych filiżanek,
- mozaika z rozbitego szkła.
Możliwości są nieograniczone. Niektóre wymagają więcej, a niektóre mniej pracy, ale z niemal wszystkiego można stworzyć coś niepowtarzalnego, a przy tym użytecznego lub służącego za unikalną, ekologiczną ozdobę. Wyzwólcie swoją kreatywność i artystyczną duszę przyczyniając się do zmniejszenia ilości odpadów i tym samym pomagając środowisku.
Przy okazji? Wiecie jak odnowić starą ramę? Podpowiadamy w naszym filmie!
Upcykling od małego
Z upcyklingiem stykają się już przedszkolaki, czego przykładem są warsztaty ekologiczno-recyklingowe w zaprzyjaźnionym z nami przedszkolu MegaMocni na gdańskim Jasieniu. W formie zabawy dzieci odkrywają niezwykły świat upcyklingu, tworząc z niepotrzebnych materiałów nowe przedmioty i rozwiązania. Podsumowaniem warsztatów był eko pokaz mody upcyklingowej w wykonaniu małych projektantów.
Konkurs Up-cycle
Idea upcyklingu jest nam szczególnie bliska w Zakładzie Utylizacyjnym, gdyż już od 3 lat organizujemy konkurs Up-Cykle. Stawia on w centrum uwagi ideę upcyklingu, a także przybliża, w wymiarze praktycznym, znaczenie gospodarki obiegu zamkniętego. Jest skierowany do studentów i absolwentów uczelni artystycznych, by szerzyć wśród nich i wraz z nimi inicjatywę wtórnego przetwarzania odpadów w sposób taki, by z pozornie bezwartościowych przedmiotów powstało coś niezwykłego.
Tegoroczną edycję wygrał projekt Justyny Żak pt. Kolekcja Malta. W jego ramach powstała kolekcja przedmiotów wyposażenia wnętrz z wykorzystaniem szklanych odpadów poprodukcyjnych. Zwyciężczyni otrzymała nagrodę wysokości 6000 zł na dalsze prace badawcze i pracę nad projektem. Kolejne miejsca na podium zajęły Monika Łuczak z projektem Beauty of Form i Zuzanna Stanisławska z Plant B(ee).
