Od kilku dni mamy lato, a to dobry moment, żeby zobaczyć jak się mają firmowe rośliny, gwiazdy projektu BAPR (Baltic Phytoremediation), miskanty oczyszczające glebę. Poletko i szklarnie z roślinami odwiedził profesor Jacek Antonkiewicz z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, partner projektu. Korzystając z tej wizyty, udało nam się zapytać profesora o postępy prac i wyniki projektu, a także kondycję naszych miskantów.
Korzystając z odwiedzin profesora Jacka Antonkiewicza, zadaliśmy kilka pytań o stan naszych roślin.
Projekt oczami profesora, czyli kilka słów o projekcie
Projekt BAPR (Baltic Phytoremediation) poświęcony jest wykorzystaniu roślin, takich jak miskantus do remediacji terenów silnie zanieczyszczonych substancjami organicznymi oraz metalami ciężkimi.
W szklarnia, która zlokalizowana jest na terenie Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku, uprawiamy miskantusa giganteusa – trawa, która jest bardzo odporna na wszelkie zanieczyszczenia chemiczne. Charakteryzuje się dużym przyrostem biomasy i dużym potencjałem adaptacyjnym do terenów bardzo trudnych.
Gdzie możne być wykorzystywana ta roślina?
Może być wykorzystywana również na cele paszowe, ale przede wszystkim na cele energetyczne. A co najważniejsze, charakteryzuje się dużym przyrostem biomasy i dużą odpornością na zanieczyszczenia chemiczne i można ją wykorzystać do remediacji.
A nasz szklarniowy miskantus czym się wyróżnia?
Mamy tu przykład miskantusa, który świetnie radzi sobie na glebie piaszczystej, bardzo przepuszczalnej, o słabym kompleksie sorbcyjnym i bardzo dobrze radzi sobie w tutejszych warunkach, dzięki głębokiemu i długiemu systemowi korzeniowemu, ponieważ może penetrować głębsze warstwy tego podłoża i dobrze adaptuje się na takich piaszczystych gruntach.
Czy Miskantusy lubią się z naszym kompostem SK9?
Wiadomo, że miskantus giganteus bardzo dobrze reaguje na nawożenie, na stosowanie nawozów organicznych, w tym między innymi kompostu, czyli tutejszego nawozu organicznego pochodzącego z kompostowania odpadów biodegradowalnych pochodzących z miasta Gdańsk.
Kompost aplikowany pod miskantusa pozwala przede wszystkim na lepszy wzrost i rozwój rośliny oraz ma wpłynąć na poprawę efektywności procesu remediacji, zwłaszcza fitoekstracji, czyli wyciągania zanieczyszczeń z podłoża do części nadziemnej, do biomasy.
Co jeszcze sprawdzamy podczas badań w tym projekcie?
Kolejnym aspektem naukowym, którym się zajmujemy w ramach projektu BAPR to zagospodarowanie odcieków, które powstają podczas procesu kompostowania. Taki odciek zawiera dużo substancji chemicznych. W ramach tego projektu testujemy możliwość zagospodarowania tego odcieku do podlewania i odżywiania tych testowych roślin. Następnie oceniamy żywotność, zdolność adaptacyjną oraz przeżywalność miskanta.
Rośliny dobrze rosną w naszym zakładzie?
Okazuje się, że roślina jest trafnie dobrana, ponieważ bardzo dobrze reaguje na odcieki. W związku z tym, istnieje przesłanie, że można byłoby miskanta wykorzystać do zagospodarowania różnych cieczy poprocesowych, cieczy pochodzących z różnych gałęzi przemysłowych, nie tylko kompostowania, ale również np. przemysłu chemicznego, metalurgicznego, co pomogłoby zagospodarowywać odcieki, które zawierają duże stężenie substancji toksycznych.
A jak funkcjonuje poletko doświadczalne w zakładzie i jaką pełni rolę?
Poletko doświadczalne ma zaprezentować wyniki badań, świadczące o tym, że miskantus giganteus jest świetną rośliną, która dobrze fitoekstrahuje, pobiera metale ciężkie z gruntu poprzemysłowego zanieczyszczonego.
Na tym obiekcie zastosowaliśmy duże ilości kompostu, materii organicznej, po to, by stabilizować zanieczyszczenia, a dzięki temu, Miskantus może spokojnie funkcjonować w tym środowisku.
Testujemy tu również miskanta na glebie silnie zanieczyszczonej, poprzemysłowej, która zawiera duże ilości substancji organicznych. Takie substancje spowalniają proces kiełkowania, wzrostu tego miskanta, ale mimo tego, miskantus bardzo dobrze sobie radzi na glebie silnie zanieczyszczonej.
W kolejnych obiektach stosujemy mniejsze dawki kompostu, mniejsze poziomy zanieczyszczeń. Jest to doświadczenie pilotażowe, w małej skali, ponieważ chcemy pokazać siłę ekstrakcyjną i adaptacyjną miskanta giganteusa do remediacji, do stabilizacji czy oczyszczania gruntu poprzemysłowego.
BAPR (Baltic Phytoremediation) to projekt współfinansowany ze środków Interreg South Baltic, realizowany w partnerstwie Szwecji, Litwy i Polski. Ze strony Polski Partnerami projektu są Zakład Utylizacyjny w Gdańsku i Politechnika Gdańska. Celem projektu jest promowanie szerszego wykorzystania fitoremediacji do oczyszczania środowiska i zagospodarowania odpadów.
