Jaka jest rola samorządów w projekcie spalarniowym? Zainteresowane gminy muszą zadeklarować, ile będą dostarczały do spalarni tzw. frakcji energetycznej wydzielonej z odpadów komunalnych. Od tego zależy docelowa przepustowość instalacji. Aktualne założenia przewidują wykorzystanie jako paliwa do produkcji ciepła i energii elektrycznej około 160 tys. ton odpadów rocznie, pochodzących z blisko 50 pomorskich gmin. „Spalarnia w Gdańsku będzie „szyta na miarę” rzeczywistych potrzeb regionu, bazując na stałej, zagwarantowanej ilości dostarczanego paliwa od gmin. Dlatego tak ważna jest regularna konsultacja z naszymi partnerami samorządowymi” wyjaśnia Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska ds. polityki komunalnej.
Zgodnie z aktualnym prawem to gminy są właścicielami odpadów, które produkują mieszkańcy i do nich należy obowiązek ich zagospodarowania w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska. Zbierane od mieszkańców odpady gminy kierują do jednej z Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (tzw. RIPOK-ów, takich jak na przykład w Gdańsku-Szadółkach), gdzie selekcjonuje się z nich surowce wtórne i odpady ulegające biodegradacji. Obowiązujące od 1 stycznia 2016 r. przepisy zabraniają deponowania na składowisku odpadów energetycznych (o cieple spalania powyżej 6 MJ/kg). Gminy muszą znaleźć zatem inny sposób ich zagospodarowywania. W pewnym uproszczeniu są dwie możliwości. Pierwsza z nich to oddawanie odpadów np. do jednej z istniejących cementowni, gdzie „za stosowną opłatą” będą utylizowane w tzw. procesie współspalania z paliwem kopalnym. Wadą tego rozwiązania jest niekontrolowany wzrost cen (a wraz z nimi opłat dla mieszkańców), w przypadku zbyt dużej podaży odpadów na rynku, lub nawet odmowa przyjmowania odpadów z powodu braku wolnych mocy przerobowych. Druga opcja to udział w projekcie budowy ZTPO i utylizowanie odpadów po stałej cenie (korygowanej jedynie o wskaźniki inflacyjne) przez kilkadziesiąt lat.
„Jest to ważna decyzja, ponieważ każde rozwiązanie wiąże się z ponoszeniem pewnych kosztów, co przekłada się na wysokość opłat dla mieszkańców, ale i długoterminową stabilizację systemu gospodarki odpadami w danej gminie lub jej brak. Spotykamy się z samorządami po to, by odpowiedzieć na wszelkie pytania, rozwiać wątpliwości i ostatecznie ustalić zasady dalszej współpracy” mówi Wojciech Głuszczak, prezes gdańskiego Zakładu Utylizacyjnego, który koordynuje projekt ZTPO.
Moment kolejnego spotkania z samorządami jest nieprzypadkowy. Od początku roku trwają rozmowy z potencjalnymi wykonawcami spalarni. Jego efektem będzie przygotowanie dokumentacji przetargowej, a następnie rozpoczęcie procedury wyboru firmy, która zaprojektuje spalarnię, wybuduje i zajmie się jej eksploatacją. W dialogu konkurencyjnym pozostało pięć międzynarodowych koncernów z Niemiec, Francji, Włoch, Korei Południowej, które posiadają wieloletnie doświadczenie w budowie i obsłudze spalarni odpadów na całym świecie. Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów w Gdańsku-Szadółkach ma zostać uruchomiony w 2020 r.
Filmowa relacja z konferencji samorządowej dostępna jest na www.portczystejenergii.pl.